De Jongerengarantieregeling bestaat vijf jaar: welke lessen zijn er geleerd?

Youth Guarantee five years on: Lessons learnt — European Commission, Europa

Uit de meest recente cijfers van Eurostat blijkt dat de werkloosheid onder jongeren is gedaald van 18,7 % in 2016 tot 16,8 % eind 2017. De jeugdwerkloosheid steeg na de financiële crisis van 2008 tot 23,9 %, maar is nu gedaald tot iets meer dan 1 procentpunt boven het cijfer van vóór 2008 (15,1 %), waaruit blijkt dat er op dit gebied de afgelopen vijf jaar vooruitgang is geboekt.

Sinds de EU-lidstaten in een aanbeveling van de Raad van april 2013 hebben toegezegd de Jongerengarantieregeling ten uitvoer te leggen, heeft deze hierbij een belangrijke rol gespeeld. Met de Jongerengarantieregeling wordt ernaar gestreefd alle jongeren tot 25 jaar binnen vier maanden nadat ze werkloos worden of het formele onderwijs verlaten een goed aanbod te doen in de vorm van een dienstbetrekking, voortgezette scholing of een stage- of leerlingplaats. Dit helpt de levensomstandigheden van miljoenen jonge Europeanen verbeteren. De regeling wordt ondersteund door het Jeugdwerkgelegenheidsinitiatief, dat voor de uitvoering ervan het belangrijkste EU-financieringsprogramma is.

Wat is er tot dusver bereikt?

Volgens de meest recente gegevens van de Europese Commissie:

hebben sinds 2014 meer dan 5 miljoen jongeren zich ingeschreven voor jongerengarantieregelingen;
hebben sinds 2014 jaarlijks meer dan 3,5 miljoen jongeren een aanbod aangenomen voor een baan, scholing, een stageplaats of een leerlingplaats;
zijn er sinds 2013 in de EU 2,2 miljoen minder jonge werklozen en 1,4 miljoen minder jongeren die geen werk hebben en ook geen scholing of stage volgen ( - Not in Education, Employment nor Training - NEET's);
is het aandeel jongeren in de leeftijd van 15 tot 24 jaar die geen werk hebben en ook geen scholing of stage volgen gedaald van 13,2 % in 2012 tot 10,9 % in 2017.

Beste praktijken

Vorig jaar is de Commissie gestart met een database van veelbelovende praktijken ter ondersteuning van jongeren tijdens de overgang van school naar werk. De meeste regelingen ontvangen financiële steun uit het jeugdwerkgelegenheidsinitiatief en het Europees Sociaal Fonds.

Sommige van deze praktijken zijn belicht tijdens het Youth Guarantee Learning Forum van vorig jaar. Het forum werd door de Commissie in Brussel georganiseerd om mensen uit de praktijk in staat te stellen van elkaar te leren door informatie te delen over verschillende maatregelen die in het kader van de jongerengarantieregeling zijn getroffen.

Jongerenbemiddelaars: het Bulgaarse succesverhaal

Het Bulgaarse initiatief met jongerenbemiddelaars was een van de inspirerende praktijken die tijdens het Youth Guarantee Learning Forum werden uitgelicht. De voornaamste doelstelling is jonge NEET’s te vinden die niet zijn ingeschreven bij de openbare dienst voor arbeidsvoorziening van Bulgarije, contact met hen op te nemen en ze te informeren over loopbaanbegeleidingsdiensten en mogelijkheden voor scholing, een baan of een stage. Daartoe worden eerst jongerenbemiddelaars geselecteerd en opgeleid in het leggen en onderhouden van contact met deze doelgroep en in het voorlichten en adviseren van deze jongeren om ze te activeren.

Tevens wordt de jongerenbemiddelaars geleerd hoe om te gaan met werkgevers en onderwijsinstellingen. Na voltooiing van hun opleiding worden de jongerenbemiddelaars in spe in contact gebracht met de arbeidsbemiddelaar van de lokale dienst voor arbeidsvoorziening en een vertegenwoordiger van de lokale onderwijsinspectie, om uiteindelijk contacten te kunnen aanknopen met formele instellingen.

Alle problemen zijn nog niet opgelost

Ondanks deze resultaten en het dalende cijfer in de EU-28 als geheel, blijft de jeugdwerkloosheid in veel lidstaten hoog. De Commissie erkent dat de regio’s en de jongeren met de grootste behoefte bereikt moeten worden. Eén belangrijke manier waarop de Commissie dit beoogt te bereiken is door middel van de oprichting van het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+).

Het ESF+-programma zal lopen van 2021 tot 2027 en omvat het jeugdwerkgelegenheidsinitiatief alsmede een aantal andere fondsen en programma’s van de Commissie, zoals het Europees Sociaal Fonds. Het nieuwe fonds is opgezet om de EU en de lidstaten in staat te stellen meer geïntegreerde en gerichte steun te verlenen aan mensen in heel Europa, onder wie jongeren. Mede dankzij deze steun zullen mensen de noodzakelijke vaardigheden en ervaring verwerven om te slagen op een snel veranderende – en vaak veeleisende – arbeidsmarkt.

Ook op programmaniveau zullen er veranderingen zijn: de EU-lidstaten worden verplicht ten minste 10 % van hun ESF+-fondsen te besteden aan ondersteuning van de werkgelegenheid van jongeren en hun activering op de arbeidsmarkt. Het voorgestelde algehele budget voor de programmeringsperiode bedraagt €101,2 miljard, waarmee ESF+ over een aanzienlijk potentieel beschikt om jongeren in Europa te helpen slagen.

“Europa wil de positie van zijn mensen versterken”, aldus commissaris Marianne Thyssen over de grondgedachte achter ESF+. “Onze nieuwe, flexibele en vereenvoudigde sociale fondsen zijn gericht op het investeren in mensen: om ervoor te zorgen dat ze beschikken over de juiste vaardigheden, om ervoor te zorgen dat ze kunnen rekenen op moderne sociale bescherming die is aangepast aan nieuwe vormen van werk, en om solidariteit te betonen met degenen die daar het meest behoefte aan hebben.”

Zie De jongerengarantie in een notendop voor een nadere beschrijving van de jongerengarantieregeling.

Verwante links:

Jongerengarantieregeling

Cijfers van Eurostat

Aanbeveling van de Raad van april 2013

Jeugdwerkgelegenheidsinitiatief

Gegevens van de Europese Commissie

Database van veelbelovende praktijken

Europees Sociaal Fonds

Youth Guarantee Learning Forum

Jongerenbemiddelaars

Inspirerende praktijken uitgelicht