Zmieniające się tendencje w zatrudnieniu: jak przejście na zieloną gospodarkę cyfrową wpłynie na sytuację na rynku pracy w Europie

W nadchodzących latach nastąpi szybka zmiana na rynku pracy w Europie, ponieważ UE dąży do szybkiej redukcji emisji dwutlenku węgla, a jednocześnie przechodzi na prawdziwie cyfrową gospodarkę. Celem UE jest obniżenie emisji dwutlenku węgla o 55% do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała, że jeśli uda się to osiągnąć, Europa stanie się pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu, w którym zapotrzebowanie na nowe miejsca pracy wymagające wysokich kwalifikacji w rozwijających się zielonych branżach będzie rosło, podczas gdy zatrudnienie w sektorach takich jak sektor naftowy, gazowy i rolniczy będzie się zmniejszać.

Jednocześnie ma miejsce trzecia transformacja – demograficzna. Jak wynika z opublikowanego w 2023 r. sprawozdania Cedefop(Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) „Skills in Transition: the way to 2035” [Transformacja w zakresie umiejętności: plan działania do 2035 r.], starzejąca się siła robocza nie jest zastępowana w tym samym tempie przez młodszych pracowników, którzy obecnie dłużej uczestniczą w kształceniu. Ważne jest zatem zwiększenie udziału pracowników o średnich umiejętnościach, zwłaszcza kobiet, w celu obsadzenia wolnych miejsc pracy.

„Europa znajduje się w punkcie zwrotnym” – podkreślają Jürgen Siebel, dyrektor wykonawczy Cedefop i Antonio Ranieri, szef departamentu ds. kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) oraz umiejętności, w sprawozdaniu „Skills in Transition”. „Postępujące zmiany klimatyczne, rewolucja cyfrowa, napięcia geopolityczne i kryzysy związane z kosztami utrzymania stanowią fundamentalne wyzwanie dla sfery gospodarczo-społecznej krajów, sektorów gospodarki i społeczności”. Dodają też: „Chociaż coraz trudniej jest przewidzieć, jakie zmiany czekają nas w przyszłości, coraz bardziej oczywiste jest, że wybory dotyczące wdrażania polityki, których dokonamy w obecnym dziesięcioleciu, zadecydują o tym, jak będzie wyglądać przyszłość”.

Jürgen Siebel i Antonio Ranieri zwracają uwagę na niedobory siły roboczej i umiejętności, zwłaszcza w sektorach takich jak budownictwo, opieka i IT, a także na niedobór wysokiej jakości miejsc pracy, które oferują zarówno godne warunki pracy, jak i możliwości wykorzystania danych umiejętności. Twierdzą jednak, że jak dotąd zainteresowanie możliwościami przekwalifikowania jest niskie, pomimo „ogromnego potencjału” w tym zakresie.

Przejście na zieloną gospodarkę

Oczekuje się, że rozwój strategii na rzecz cyfrowych i ekologicznych miejsc pracy będzie równoznaczny z rozwojem sektorów, takich jak energia odnawialna i produkcja, ponieważ wytwarzanie produktów, w tym półprzewodników, metali ziem rzadkich i środków medycznych, będzie odbywać się bliżej miejsca użytkowania, jak wynika ze sprawozdania „Skills in Transition”.

W sprawozdaniu wskazano, że istotne znaczenie dla poprawy umiejętności na potrzeby zielonej transformacji będą miały szkolenia wspierające pracowników w upadających sektorach i regionach. Wysoko wykwalifikowani pracownicy, jak np. naukowcy zajmujący się badaniami i rozwojem, którzy opracowują ekologiczne rozwiązania, będą potrzebować wsparcia techników, którzy te rozwiązania wdrażają.

Umiejętności cyfrowe

Wsparciem dla bardziej zrównoważonej gospodarki będą miejsca pracy wymagające kwalifikacji w zakresie zaawansowanych technologii. Cedefop prognozuje silny wzrost liczby stanowisk związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi do 2035 r., choć spodziewa się, że część miejsc pracy w sektorze cyfrowym zostanie zredukowana wraz z wprowadzeniem większej automatyzacji. Przewiduje się, że rekrutacja będzie stanowić wyzwanie zarówno ze względu na trudności w podnoszeniu kwalifikacji osób na stanowiskach średniego i niskiego szczebla, od których obecnie wymaga się posiadania większych umiejętności cyfrowych, jak również dlatego, że zbyt mało młodych ludzi posiada kwalifikacje niezbędne na stanowiskach wymagających najwyższych umiejętności.

Rozwiązania długoterminowe

• Długoterminowy plan łączący edukację, szkolenia i polityki rynku pracy, w ramach którego przewiduje się inwestycje w umiejętności cyfrowe i umiejętności z zakresu nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki oraz promuje się kształcenie i szkolenie zawodowe.
• Zaangażowanie i wzmocnienie pozycji pracodawców i decydentów na poziomie lokalnym i krajowym w obszarze cyfrowej i zielonej transformacji.
• Prognozowanie przyszłego zapotrzebowania na umiejętności i zrozumienie istniejących niedoborów kwalifikacji.

Dowiedz się więcej o zmianach w zatrudnieniu w UE w sprawozdaniu Cedefop „Skills in Transition: the way to 2035”.

Powiązane linki:

Skills in Transition: the way to 2035

Europejski Zielony Ład

Plan przemysłowy Zielonego Ładu KE

Więcej informacji:

Europejskie Dni Pracy

Znajdź doradców EURES

Warunki życia i pracy w państwach EURES

Baza ofert pracy EURES

Usługi EURES adresowane do pracodawców

Kalendarz wydarzeń EURES

Nadchodzące wydarzenia online

EURES na Facebooku

EURES na X

EURES na LinkedIn

EURES na Instagramie