Hvað er það nýjasta í fjarvinnu yfir landamæri og félagslegu öryggi?

Ríki sem veitir tryggingu

Samkvæmt reglugerðum ESB um almannatryggingar (e. Social Security Coordination - SSC) ræðst ríkið þar sem launþegi er tryggður fyrst og fremst af því hvar vinnan fer fram. Í tengslum við atvinnu yfir landamæri getur fjarvinna hugsanlega leitt til breytinga á stöðu trygginga. Þessi breyting er sérstaklega líkleg ef fjarvinna er meira en 25% af vinnutíma starfsmanns, þar sem vinna sem venjulega væri unnin í húsnæði vinnuveitanda fer nú fram fjarri búseturíki starfsmanns.

Tímabundnar ráðstafanir meðan á heimsfaraldri stendur

Til að bregðast við ofangreindri áskorun setti framkvæmdastjórnin tímabundnar ráðstafanir á meðan COVID‑19 heimsfaraldurinn stóð yfir. Þessar ráðstafanir skýrðu frá því að fjarvinna sem fer fram í öðru aðildarríki en ríki vinnuveitanda vegna COVID-19 ætti ekki að koma af stað breytingu á vátryggingarástandi. Hins vegar hættu þessar óvenjulegu heimsfaraldurstengdu ráðstafanir að gilda 30. júní 2023.

Að innleiða nýja rammann

Stjórnsýslunefndin gerði sér grein fyrir vaxandi mikilvægi fjarvinnu og kynnti nýjan ramma til að tryggja sveigjanleika. Frá og með 1. júlí 2023 eru leiðbeiningar um fjarvinnu og rammasamningur um fjarvinnu yfir landamæri (TWA) í gildi.

Helstu atriði í fjarvinnu yfir landamæri

• Fjarvinna yfir landamæri á við um aðstæður þar sem bæði ríki vinnuveitanda og búseturíki eru undirritaðir í fjarvinnu yfir landamæri og vinna skiptist í fjarvinnu og vinnu á staðnum.
• Þetta á ekki við um sjálfstætt starfandi einstaklinga.
• Lista yfir undirritunarríki má finna á opinberu heimasíðunni.

Mat á fjarvinnu yfir landamæri samkvæmt leiðbeiningunum

Umfang fjarvinnu gegnir lykilhlutverki við að ákvarða beitingu rammasamnings um fjarvinnu yfir landamæri:

• Fjarvinna í búseturíki starfsmanns er minna en 25 % af vinnutíma. Við þessar aðstæður er launþeginn tryggður í heimalandi vinnuveitanda síns samkvæmt almennum reglum. Tilkynna skal um búsetuland.
• Fjarvinna í búseturíki starfsmannsins er á milli 25 % og 49 % af vinnutíma og bæði ríkin eru aðilar að rammasamningi um fjarvinnu yfir landamæri. Í því tilviki, getur launþegi að beiðni vinnuveitandans samkvæmt rammasamningi um fjarvinnu yfir landamæri, verið tryggður í ríki vinnuveitandans (með samþykki bæði launþegans og vinnuveitandans) í að hámarki þrjú ár, sem hægt er að endurnýja.
• Fjarvinna í búseturíki starfsmanns er 25 % eða meira af vinnutíma, og annað/bæði ríki eru ekki undirritunaraðilar að rammasamningi um fjarvinnu yfir landamæri eða fjarvinna er 50 % eða meira. Í slíkum tilvikum skal tilkynna búseturíki launþegans. Almennt verður starfsmaðurinn tryggður í búsetulandinu. Þó er hægt að leggja fram beiðnir um undanþágu skv. 16. gr. reglugerðar 883/2004, sem gæti gert þeim kleift að vera tryggðir í ríki vinnuveitandans. Báðir aðilar verða að samþykkja þetta.

Flókin tilvik

Þegar um er að ræða flókin tilvik þar sem starfsemi er stunduð í fleiri en tveimur aðildarríkjum skal tilkynna búseturíkinu fyrir ýmsa vinnuveitendur í mismunandi ríkjum eða samtímis störf sem launþegi og sjálfstætt starfandi aðilar, þurfa að gefa upp búseturíkið.

Lagamat verður að fara fram til að ákvarða stöðu trygginga. Í öllum tilvikum er hægt að leggja fram beiðni um undanþágu frá stöðluðum reglum samkvæmt 16. grein reglugerðar 883/2004, sem verður tekin til skoðunar af viðkomandi ríkjum.

Á heildina litið veitir rammasamningur um fjarvinnu yfir landamæri bæði sveigjanleika og gagnsæi fyrir starfsmenn og vinnuveitendur sem starfa yfir landamæri. Þú getur lesið hann hér.

Tengdir hlekkir:

Reglur um samræmingu almannatrygginga (e. Social Security Coordination - SSC)

Leiðbeiningar um fjarvinnu

Rammasamningur um fjarvinnu þvert á landamæri (TWA)

Listi yfir undirritunarríki rammasamnings um fjarvinnu þvert á landamæri

Nánari upplýsingar:

Evrópskir atvinnudagar

Finna Eures ráðgjafa

Atvinnu- og búsetuskilyrði í Eures-löndum

Vinnugagnagrunnur EURES

Þjónusta EURES fyrir vinnuveitendur

Viðburðadagatal EURES

Næstu viðburðir á Netinu

EURES á Facebook

EURES á Twitter

EURES á LinkedIn